Toen Blaaskapel Brabant kort na de zoveelste lockdown het repeteren in de Borgh weer had hervat en zich weer op nieuwe optredens kon gaan richten was er op 4 november 2021 ineens dat moment dat de kapelmeester, Pieter Bukkems, vanaf de oprichting bij de kapel betrokken, aankondigde met directe ingang te gaan stoppen. Het werd even stil achter de lessenaars, hoewel niet geheel onverwachts kwam zijn mededeling toch bij menig muzikant stevig binnen. Zonder machinist kan de trein niet rijden, zonder dirigent komt een kapel ook niet ver. Wat nu? was de eerste reactie.
Niet snel daarna was het aan het bestuur om in samenspraak met de muziekcommissie naar een geschikte opvolger te gaan zoeken. Via een longlist kwam men al snel bij een bekende van de kapel uit, Jos van de Rijt uit Deurne die eerder al zijn muzikale belangstelling voor Blaaskapel Brabant had getoond en eerder ook al eens als invaller had meegeblazen. Een telefoontje bleek voldoende om een eerste contact te leggen en te constateren dat Jos er wel zin in had en dat gold ook wederzijds. Na een informatief gesprek met dezelfde samenstelling stond Jos al de week nadien “op de bok”. Een nieuwe samenwerking was geboren!
Na een inwerktermijn en tevens een proeftijd van 3 maanden, dat geldt voor ieder nieuw aspirant-lid werd Jos in de loop van februari 2022 als lid, tevens kapelmeester, benoemd. Welkom aan Jos!
Deze benoeming was voor de webredacteur een goede reden om met Jos een gesprek te hebben en het verslag daarvan via de website aan een breed publiek kenbaar te maken.
Jos, vertel als eerste iets over je zelf als persoon.
Ik ben Jos van de Rijt, wordt over enkele maanden 65 jaar en kom uit Deurne; dat is ook mijn geboorteplaats. Ik ben getrouwd met Paula Knapen en samen hebben wij twee kinderen, een zoon en een dochter, beiden al jaren het huis uit en ook beiden muziek gemaakt bij de Koninklijke Harmonie Deurne tot ze er genoeg van hadden, zo gaat dat vaak met opgroeiende jongelui..
Net zoals wij allen ben jij ook een amateurmuzikant die primair een beroep uitoefent, de schoorsteen moet immers blijven roken. Wat doe je voor de kost?
Na mijn middelbare school heb ik HTS werktuigbouwkunde gedaan, gevolgd door, in de avonduren, de HAS opleiding voor lucht- en milieutechniek. Vanuit die scholing ben ik gaandeweg als gastechnisch adviseur in relatie met de milieutechniek als zelfstandige gaan opereren, overigens in samenwerking met enkele andere partners in aangrenzende disciplines om zo de vraagstukken die in de bedrijven waarvoor wij werken zich voordoen aan te kunnen. Wij doen dat niet alleen over heel Nederland maar ook vanuit buitenlandse opdrachten, dit vooral in relatie met emissienormen die zoals bekend onder druk staan. Zo zijn wij met op dit moment ook bezig met een adviesproject in de U.S.A. Deze specifieke kennis heb ik vooral opgedaan bij de Technische Universiteit van Twente. Gelet ook op mijn leeftijd en de pensioengrens die in de verte lonkt ben ik ook met wat afbouw begonnen; dat is ook de reden dat ik de donderdag vrij heb kunnen maken voor de muziek.
Jos, ik heb de indruk dat de blaasmuziek in je leven ook een belangrijke plaats inneemt, hoe zit dat?
Inderdaad, dat kun je wel stellen. Bij ons thuis, vader, moeder en drie zussen was de blaasmuziek dagelijkse kost. Vader, bijna zestig jaar lang lid bij de Koninklijke Harmonie Deurne, gaf daarin het goede voorbeeld. Ikzelf leerde de eerste nootjes al met 7 jaar en blies al snel via de jeugdopleiding in het jeugdorkest van deze harmonie die toen al floreerde, dit onder de bezielende leiding van Dick Koster. Ik was zelf erg leergierig dus maakte goede vorderingen en zat al snel in het trompetstraatje mijn partijtje mee te blazen., zowel in de harmonie als in de bigband.
Toch ben je in totaal maar ongeveer 10 jaar lid geweest van de Koninklijke Harmonie Deurne. Wat is er gebeurd?
Ja, dat zal ik je vertellen. Toen ik zestien, zeventien was speelde ik ook , soms als invaller, bij andere orkesten, zoals de fanfare van Vlierden en kapel de Klutsers uit de Zeilberg. Echter, dat allemaal op een instrument van de harmonie en dat gaf op enig moment problemen. Ik moest een keuze maken en koos toen voor de Klutsers en zo ben ik in deze blaasmuziek gerold.
Ook in de militaire muziek was je in je jonge jaren actief. Hoe kwam je als amateur in het beroepsorkest van de Johan Willem Friso kapel terecht?
De weg daar naartoe liep via de Philips Harmonie waar ik ook bij ben geweest. Freek Schorer was daar indertijd de dirigent en die had weer z’n connecties met de dirigenten van de militaire kapellen. Toen ik voor mijn nummer op moest komen was er bij de Johan Willem Friso Kapel nog plek voor enige trompettisten en zodoende kon ik mijn hele diensttijd aan de muziek besteden. Mooie concerten en taptoes maar ook een lange busreis naar Seedorf (wel zo’n 50 keer) voor enkele muzikale plichtplegingen en dan weer met de bus terug, dezelfde lange weg.
Op de lijst van je muzikale activiteiten staat ook je gevolgde opleiding op het conservatorium van Arnhem. Hoe kwam je daar terecht?
Vanuit het reünieorkest Johan Willem Friso Kapel/Genie kwam er op enig moment de functie van kapelmeester vrij en werd ik gevraagd. Ik had daar echter nog weinig ervaring in. Ik ben toen gedurende zo’n 4 jaar in deeltijdopleiding naar het conservatorium geweest. Ik kon die kennis en vaardigheid vervolgens goed gebruiken bij de orkesten waarin ik nadien heb gespeeld. De liefde voor deze muziek en de behoeften aan mensen die zo’n kapel konden leiden was dat ik bij deze orkesten uitkwam.. Zo ben ik ook terecht gekomen bij Krajovanka uit Grashoek (inmiddels gestopt) De AA-Länder uit Bakel en de Zwei Dörffer uit Neerkant en dan nu Blaaskapel Brabant. Al met al een druk programma, maar als liefhebber nog steeds goed om te doen en er plezier in te hebben. Zo lang als dat plezier er is en mijn vrouw er ook achter staat blijf ik dat doen.
Jos, je bent nu ruim 3 maanden actief bij Blaaskapel Brabant. Hoe is het bevallen en hoe zie jij onze gezamenlijke toekomst in deze muziek?
Heel goed, de kapel kent vele goede muzikanten, de mensen zijn aan elkaar gehecht maar zijn muzikaal nog niet één geheel. Gezien ook de gemiddelde hogere leeftijd is dat wat moeilijker om dat snel voor elkaar te krijgen. Voorop staat echter het plezier hebben in het samen muziek maken en het niveau waarop is dan wat minder belangrijk. Ik probeer ook iedereen te motiveren om het instrument thuis ook ter hand te nemen en zo wat stapjes verder te komen. Zo probeer ik ook voor iedereen het plezier vast te houden door de 1e helft echt intensief aan nummers te werken en na de pauze nummers verantwoord doorspelen. Ik heb dat ook geleerd van moderne componisten, zoals Peter Schad, Guido Henn, Holger Mück, Freek Mestrini waar ik regelmatig contact mee heb en cursussen meedoe, dat zoiets veel beter motiveert dan de complete repetitie te besteden aan louter instuderen.
Ik houd de muzikanten ook voor om naar elkaar te luisteren, b.v. wanneer een melodielijn eindigt met een lange noot deze korter en zachter te laten klinken om zo de “tussenversiersels” van de klarinetten beter tot hun recht te laten komen. Dàt is het echte samenspel. Ik zeg ook vaak, de noten zijn er wel, nu nog het muziek maken.
Waar ligt jouw voorkeur t.a.v. de Böhmische en Mährische muziek?
Dat is moeilijk te zeggen, ik houd van beide stijlen en de afwisseling daarin levert uiteindelijk het mooiste programma op. Echter, je moet ook rekening houden met de samenstelling van het orkest en de kunde van je muzikanten. Het samenspel in de Böhmische muziek, geeft, mits goed gespeeld echt wel een kick.
Heb je ook nog favoriete componisten in onze blaasmuziek?
Ik vind persoonlijk Peter Schad een mooie componist , maar ook Guido Henn kan ik zeer waarderen. Miloslav Procházka (de schrijver voor Vlado Kumpan) vind ik vooral met de Mährische muziek erg goed.
Tot slot Jos, zijn er buiten de muziek ook nog bezigheden die je kunnen bekoren?
Jawel, ik doe ook nog regelmatig aan sport, zo speel ik twee keer week recreatief volleybal, ik ga ook fietsen in de omgeving van de Peel. Zo probeer ik in beweging te blijven en de accu weer op te laden voor mijn werk en voor de muziek.
Jos, vandaag weer een repetitie met zang. Hoe vond je dat?
Ik heb er echt van genoten, het is de jus van het orkest. Ik weet dat Bep en Henk gaan stoppen maar ik hoop dat er weer spoedig een goede vervanging kan worden gevonden. Het voegt zo veel toe aan een geslaagd optreden.
Jos, dank voor je tijd en openhartige uitleg waarom je muzikant en kapelmeester bent en blijft. Succes met onze mooie kapel. Laten we er samen een mooie tijd van maken.
Dankjewel!
